با آلودگی آب آشامیدنی چه کنیم؟
آب آشامیدنی سالم و پاک یکی از مهم‌ترین نیاز‌های اساسی انسان‌ها است. آب مایه حیات است، اما آلوده شدن آب می‌تواند منشا ویرانی و تباهی باشد.
خیلی از ما به آبی که می‌نوشیم فکر نمی‌کنیم. به راحتی شیر آب را باز می‌کنیم، لیوانی را پر می‌کنیم و میخوریم. اما این که روزانه به چه میزان آب نیاز داریم؟ و آیا آبی که میخوریم کیفیتی دارد یا نه؟ و چه‌قدر به سلامت آن ایمان داریم، سوالاتی است که کمتر کسی ممکن است به آن فکر کند.
اگر آب خانه شما ناگهان دچار آلودگی شود، چه می‌کنید.
این مقاله شما را با کیفیت آب آشامیدنی سالم آشنا می‌کند.
بیش از 50 درصد وزن بدن هر فرد را آب تشکیل می‌دهد. بدون آب، قادر نیستیم دمای بدن خود را تنظیم کنیم. مفاصل ما برای تحرک به آب نیاز دارند و ما برای خروج مواد زاید از ادرار، تعریق و حرکات روده‌ها به این مایع حیاتی نیاز داریم.
عدم دریافت آب کافی موجب کم آبی می‌شود که علایمی مثل ضعف عضلانی، خستگی، گرفتگی عضلانی و عدم تعادل را ایجاد می کند و خطر گرما، خستگی و سکته ناشی از گرما را افزایش می‌دهد.
در واقع آب مهم‌ترین ماده‌ای است که انسان بدون آن قادر نیست بیش از 5 روز زندگی کند، اما برای این که دچار این مشکلات نشویم، به چه میزان آب نیاز داریم؟
برای جایگزین کردن آب از دست رفته از راه ادرار، تعریق و استنشاق در هوای گرم، هنگام ورزش و کار کردن، در زمان بیماری و تهوع و استفراغ، ما به 8 لیوان آب نیاز داریم. اگرچه ممکن است مایع مورد نیاز بدن را از طریق نوشیدنی‌ها مثل انواع نوشابه‌ها، غذاهای آبکی مثل سوپ تامین کنیم، اما باید به خاطر داشته باشیم که این مایعات جای آب واقعی و سالم را برای ما نمی‌گیرد.
راه حل مطمئن، درست، بی خطر و قابل اطمینان مصرف آب آشامیدنی، کنترل چند مورد از جمله میکروب‌های بیماری زا و آلوده‌کننده‌هایی است که ممکن است وارد سیستم ذخیره آب شده باشند.
واضح است که برای پیشگیری از کم‌آبی باید آب بنوشیم، اما آیا آب شیر خانه ما، آبی سالم است.
اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که مطمئن هستید آب لوله‌کشی شهری و کاملا تصفیه‌شده دارید، نوشیدن این آب اشکالی ندارد، چرا که این آب از سوی مراکز نظارت بر کیفیت آب کنترل می‌شود. البته گاهی این به معنای این نیست که این آب عاری از هر گونه آلودگی است، بلکه میزان مواد آلاینده آن، آن‌قدر نیست که سبب بروز خطرات جدی برای سلامت ما شود.
گاهی بروز برخی حوادث ممکن است سبب آلودگی آب با آلاینده‌هایی شود که موجب بیماری‌های فوری می‌شود. از این رو سازمان‌های مسوول باید مردم را از این موضوع آگاه کنند. این سازمان باید در مدت 24 ساعت تاثیرات نوشیدن این آب آلوده را به مردم اطلاع دهد.
آب از چند راه ممکن است آلوده شود. آب ممکن است با میکروارگانیسم‌هایی مثل باکتری‌هایی که در مایعات بدن است یا با مدفوع حیوانات دچار آلودگی شود. ضایعات کارخانجات یا نیترات‌ها ممکن است به آب راه پیدا کرده و یا مواد معدنی متعددی مثل سرب یا جیوه ممکن است سبب آلودگی آب شوند.
برخی افراد ممکن است نسبت به سایرین بیشتر مستعد آسیب‌های ناشی از آلودگی آب‌ها شوند:
- افرادی که تحت شیمی‌درمانی هستند
- افراد مبتلا به ضعف سیستم ایمنی مثل ایدز
- افرادی که تحت پیوند قرار گرفته‌اند
- کودکان و نوزادان
- زنان باردار و جنین آنها و سالمندان
آب سالم و ایمن می‌تواند تحت تاثیر خیلی از عوامل قرار بگیرد که از جمله آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- موقعیت یک شهر
- کیفیت لوله‌ها و سیستم آب‌رسانی منازل
- فعالیت‌های کارخانجاتی که در نزدیک محل زندگی انسان و حومه شهرها قرار گرفته‌اند.
اثرات آلودگی آب بر انسان
هر وقت سخن از آب آلوده به میان آید، به دنبال آن کلمه بیماری نیز به ذهن راه می یابد. آلودگی آب چه به صورت آلودگی بیولوژیک (وجود میکروب های بیماری زا)، چه به صورت آلودگی شیمیایی (به همراه داشتن عناصر و ترکیبات زیان آور شیمیایی) و چه به صورت های دیگر سبب ایجاد بیماری ها و اختلالات متعددی در انسان می گردد.
تاریخ بهداشت عمومی مملو از نشانه های غم انگیزی است از همه گیری ها و تلفات بی شمار ناشی از بیماری ها که آب آلوده در ایجاد آن ها نقش اساسی داشته است.
آب در انتقال و انتشار بسیاری از بیماری های میکروبی، ویروسی و انگلی نقش عمده ای بر عهده دارد. از بیماری های عفونی روده ای می توان حصبه، وبا و اسهال خونی را نام برد که انسان به وسیله آب آلوده به آن مبتلا می شود.
آب آلوده به راه های زیر می تواند سبب انتقال بیماری ها گردد:
الف) مستقیم
آب به طور مستقیم در انتقال بعضی از بیماری ها دخالت دارد. منظور از انتقال بیماری به طریقه مستقیم آن است که عامل ایجاد کننده بیماری از طریق مدفوع و ادرار یا راه های دیگر وارد آب می شود و آب را آلوده می کند. با آشامیدن چنین آبی یا تماس با آن، عامل بیماری به طور مستقیم وارد بدن شخص سالم شده و او را بیمار می کند. مهم ترین بیماری هایی که از این طریق انتقال می یابند عبارتند از: حصبه، وبا، انواع اسهال های میکروبی و آمیبی، یرقان عفونی، فلج اطفال.
ب) غیر مستقیم
آب در انتقال بعضی از بیماری ها نقش غیر مستقیم دارد. در این گروه از بیماری ها، آب فقط محیطی برای رشد و تکثیر ناقل بیماری است و به طور مستقیم در انتقال بیماری نقشی ندارد. از این گروه بیماری ها می توان مالاریا، تب زرد و انواع آنسفالیت ها را نام برد.
ج) آب در انتقال بعضی از بیماری ها نقش توأم مستقیم و غیر مستقیم دارد:
آشامیدن و یا تماس با آب آلوده مستقیما بیماری ها را به انسان منتقل می سازد. از سوی دیگر آب وسیله ای برای نگهداری و پرورش میزبان عامل بیماری است. به این ترتیب آب در انتقال بیماری دو نقش کاملا مجزا بر عهده دارد.
د) آب در انتقال بعضی از بیماری ها نقش مساعد کننده ی شرایط انتقال را بر عهده دارد:
بسیاری از کرم های انگل روده انسان، در این گروه از بیماری ها قرار می گیرند؛ مثلا برای رشد جنین در داخل تخم و تبدیل آن به نوزاد آسکاریس، وجود آب به صورت نم در زمین لازم است و یا برای کرم های قلابدار که انگل روده کوچک انسان هستند، وجود رطوبت کافی در خاک برای ادامه حیات آن ها ضروری است.
گردآوری : نیره ولدخانی
بخش تغذیه و سلامت تبیان
